ਕà©à¨®à¨°à¨•à¨® ਵਿੱਚ ਉੱਤਰਦਾਇ ਪਰਯਟਨ ਦੀ ਸ਼à©à¨°à©‚ਵਾਤ ਸਾਲ 2007 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ; ਪਰ ਇਸਦੀ ਅਧਿਕਾਰਕ ਸ਼à©à¨°à©‚ਵਾਤ ਮਾਰਚ 2008 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਅਸੀ ਸਾਰੇ à¨à¨¾à¨—ੀਦਾਰਾਂ ਨਾਲ ਚਰਚਾ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਤੋ ਇਸਨੂੰ ਸ਼à©à¨°à©‚ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉੱਤਰਦਾਇ ਪਰਯਟਨ ਦੇ à¨à¨µà¨¿à©±à¨– ਅਤੇ ਲੋੜ ਨੂੰ ਸਮà¨à¨¦à©‡ ਹੋà¨, ਕà©à¨®à¨°à¨•à¨® ਪਿੰਡ ਪੰਚਾਇਤ ਆਪਣੀ à¨à©‚ਮੀ ਤੇ ਇਸ ਪà©à¨°à¨¾à¨œà©ˆà¨•à¨Ÿ ਨੂੰ ਚਾਲਾਉਣ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਈ ਹੈ। ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਿਕ ਸਵੈ-ਸ਼ਾਸ਼ਨ ਨਿਕਾਯ ਪà©à¨°à¨®à©à©±à¨– ਸਥਾਨ ਤੇ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਣ, ਸ਼à©à¨°à©‚ਵਾਤ ਵਿੱਚ ਮà©à¨¶à¨•à¨²à¨¾à¨‚ ਨਾਲ ਪà©à¨°à¨à¨¾à¨µà©€ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਿਪਟਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉੱਤਰਦਾਇ ਪਰਯਟਨ ਨੂੰ ਪà©à¨°à¨à¨¾à¨µà©€ ਰੂਪ ਨਾਲ ਪà©à¨°à©‹à¨¤à¨¸à¨¾à¨¹à¨¨ ਮਿਲਿਆ। ਕà©à¨®à¨°à¨•à¨® ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਸਾਲ ਦੇ ਉੱਤਰਦਾਇ ਪਰਯਟਨ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ ਹੈ।
a. ਮਹਿਲਾ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ
ਇਹ ਗੱਲ ਦਾਦ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੇ ਉੱਤਰਦਾਇ ਪਰਯਟਨ ਦà©à¨µà¨¾à¨°à¨¾ ਧਨ ਕਮਾਉਣ ਦੇ ਅਵਸਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮà¨à¨¿à¨†à¥¤ ਲਗà¨à¨— 900 ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੇ ਉੱਤਪਾਦਨ ਪà©à¨°à¨•à¨¿à¨°à¨¿à¨† ਵਿੱਚ à¨à¨¾à¨— ਲੈ ਕੇ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਆਮਦਨ ਕਮਾਈ ਹੈ।
b. ਰà©à¨œà¨¼à¨—ਾਰ ਦੇ ਅਵਸਰ
ਉੱਤਰਦਾਇ ਪਰਯਟਨ ਨੇ ਕà©à¨®à¨°à¨•à¨® ਨੂੰ ਆਮਦਨੀ ਵਾਲੇ ਕਾਰਜਾਂ ਦਾ ਪà©à¨°à¨®à©à©±à¨– ਸਥਾਨ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਛੋਟੇ ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਉੱਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਪਾਰੰਪਰਿਕ ਕਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਾੰਸਕà©à¨°à¨¿à¨¤à¨¿à¨• ਉੱਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਨਾਲ ਇੱਥੋ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜੀਵਿਕਾ ਕਮਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਲਾਠਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਤਰà©à¨¹à¨¹à¨¾à¨‚ ਉੱਤਰਦਾਇ ਪਰਯਟਨ ਸਥਾਨਿਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਮਾਲਿਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪਰਯਟਨ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ à¨à¨¾à¨—ੀਦਾਰੀ ਤੇ ਜੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਚੈਰਿਟੀ ਲਾà¨à¨ªà¨¾à¨¤à¨°à©€ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੇਖਦਾ ਹੈ। ਸਥਾਨਿਕ ਸਵੈ-ਨਿਕਾਯ ਨੂੰ ਵੀ ਕà©à¨®à¨°à¨•à¨® ਵਿੱਚ ਲਾਠਕੇੰਦਰਿਤ ਉੱਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ ਹੈ।
c. ਸੰਗਠਿਤ ਵਿਕਾਸ
ਰਾਜ ਪਰਯਟਨ ਵਿà¨à¨¾à¨— ਅਤੇ ਕà©à¨®à¨°à¨•à¨® ਗà©à¨°à¨¾à¨® ਪੰਚਾਇਤ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ 15 ਹੋਟਲ ਅਤੇ ਕਈ ਰਿਸੋਰਟ ਉੱਤਰਦਾਇ ਪਰਯਟਨ ਦੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਠਹਨ। ਸੰਯà©à¨•à¨¤ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾਲ ਪਾਰੰਪਰਿਕ ਉੱਤਪਾਦਾਂ ਦੇ ਬਜਾਰ ਦਾ ਦਰਵਾਜਾ ਖà©à©±à¨² ਗਿਆ ਹੈ। ਉੱਤਰਦਾਇ ਪਰਯਟਨ ਦਾ ਇੱਕ ਨਿਯਮਤ ਕੇੰਦਰ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਲਾਠਕਮਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪਰਯਟਨ ਸਥਾਨਾਂ ਦੇ ਲਿਹਾਜ ਨਾਲ ਕà©à¨®à¨°à¨•à¨® ਦਾ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਸਥਾਨ ਹੈ।
d. ਉੱਤਰਦਾਇ ਪਰਯਟਨ ਸਥਾਨ ਸੇਲ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਕਾਰਜਪà©à¨°à¨£à¨¾à¨²à©€
ਉੱਤਰਦਾਇ ਪਰਯਟਨ ਦੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪà©à¨°à¨¦à¨°à¨¶à¨¨ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ ਅਗਲੇ ਚਰਣ ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾਉਣ ਲਈ ਸਾਲ 2008 ਵਿੱਚ ਉੱਤਰਦਾਇ ਪਰਯਟਨ ਡੇਸਟਿਨੇਸ਼ਨ ਸੇਲ ਦੀ ਸ਼à©à¨°à©‚ਵਾਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਤਕਨੀਕੀ, ਆਰਥਿਕ, ਸਮਾਜਕ ਪਹਿਲੂਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਤਾਲਮੇਲ ਬਿਠਾਉੰਦੇ ਹੋਠਪਰਯਟਨ ਦੀ ਵੱਧ ਮੰਗ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਹੋਟਲ ਅਤੇ ਰਿਸੋਰਟ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਵਿਕਰੀ ਲਾਠਪਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਮਰਿੱਧੀ ਸਮੂੰਹ ਦੀ ਪੇਸ਼ੇਵਾਰੀ ਦà©à¨µà¨¾à¨°à¨¾ ਆਮਦਨੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰਤਾ ਆਈ ਹੈ। ਇਹ ਸਮੂੰਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਕੀਮਤ ਅਤੇ ਖà©à¨²à©à¨¹à©‡ ਬਜਾਰ ਵਿੱਚ ਉੱਤਪਾਦ ਵੇਚਦਾ ਹੈ।
e. ਉੱਤਪਾਦਨ ਇਕਾਈ
ਵਿਕਰੀ ਪà©à¨°à¨µà¨¾à¨¹ ਵਿੱਚ ਮà©à¨¶à¨•à¨²à¨¾à¨‚ ਤੋ ਬਚਣ ਲਈ ਕà©à¨¡à©‚ੰਬਸ਼à©à¨°à©€ ਦੀ ਇਕਾਇਆਂ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਖੋਲà©à¨¹à¨¿à¨†à¨‚ ਗਈਆ ਹਨ। ਬੇਕਾਰ/ਬੰਜਰ à¨à©‚ਮੀ ਨੂੰ ਖੇਤੀ ਯੋਗ à¨à©‚ਮੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਕੇ ਸਬਜਿਆਂ ਦੇ ਉੱਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੇ ਵਿਕਰੀ ਦੇ ਗà©à¨°à¨¾à¨« ਨੂੰ ਵੀ ਵਧਾਇਆ ਹੈ। ਜਮੀਨੀ ਸਤੱਰ ਤੋ ਉੱਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਸੰਗਠਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕà©à¨®à¨°à¨•à¨® ਵਿੱਚ 9 ਕਿਸਾਨ ਸਮੀਤਿਆਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਾ ਨੇੜਲੇ ਸਥਾਨ ਮੰਜਦਿਕਰੇ ਵਿੱਚ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 250 ਸਦੱਸਆਂ ਨਾਲ ਕà©à¨¡à©‚ੰਬਸ਼à©à¨°à©€ ਦੀ ਛੋਟੀ ਸਤੱਰ ਦੀ ਇਕਾਇਆਂ, 512 ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦà©à¨µà¨¾à¨°à¨¾ ਘਰੇਲੂ ਖੇਤੀ ਅਤੇ 450 ਕਿਸਾਨ ਸਮੀਤਿਆਂ ਦੇ ਸਦੱਸਿਆਂ ਦà©à¨µà¨¾à¨°à¨¾ ਕà©à¨®à¨°à¨•à¨® ਵਿੱਚ ਉੱਤਰਦਾਇ ਪਰਯਟਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਉੱਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਬਜਾਰ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
f. ਮੰਗ ਅਤੇ ਪੂਰਤੀ
ਹੋਟਲ ਅਤੇ ਰਿਸੋਰਟਾਂ ਦਾ ਪਿੰਡ ਵਾਸਿਆਂ ਤੋ ਸਬਜਿਆਂ, ਫੱਲ, ਅੰਡੇ, ਮਾਸ ਅਤੇ ਦà©à©±à¨§ ਖਰੀਦਣ ਦਾ ਕਰਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕà©à¨¡à©‚ੰਬਸ਼à©à¨°à©€ ਇਕਾਇਆਂ ਦà©à¨µà¨¾à¨°à¨¾ ਗà©à¨£à¨µà©±à¨¤à¨¾à¨ªà©‚ਰਣ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਨਿਯਮਤ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਵਸਥਾ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਲੀਜ ਵਾਲੀ à¨à©‚ਮੀ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ (ਕà©à¨¡à©‚ੰਬਸ਼à©à¨°à©€ ਅਤੇ ਹਰਿਤਸ਼à©à¨°à©€) ਤੋ ਲਾਠਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮà©à©±à¨² ਸਮਿਤੀ (DLRTC ਨੇ ਇਸਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ - ਗà©à¨°à¨¾à¨® ਪੰਚਾਇਤ, ਕà©à¨¡à©‚ੰਬਸ਼à©à¨°à©€, DTPC, ਹੋਟਲ ਦੇ ਖਰੀਦ ਕਰਮਚਾਰੀ) ਅਤੇ ਗà©à¨£à¨µà©±à¨¤à¨¾ ਸਮਿਤੀ (DLRTC ਨੇ ਇਸਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ - ਗà©à¨°à¨¾à¨® ਪੰਚਾਇਤ, ਕà©à¨¡à©‚ੰਬਸ਼à©à¨°à©€, DTPC, ਹੋਟਲ ਦੇ ਸ਼ੇਡ, ਪਸ਼ੂ ਚਿਕਿਤਸਕ, ਖੇਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸਵਾਸਥ ਅਧਿਕਾਰੀ) ਉੱਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਮà©à¨²à¨¾à¨‚ਕਣ ਕਰਦੀ ਹੈ।
g. ਆਰਥਿਕ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਰੂਪਰੇਖਾ
ਉੱਤਰਦਾਇ ਪਰਯਟਨ ਡੇਸਟਿਨੇਸ਼ਨ ਸੇਲ ਅਤੇ ਕà©à¨®à¨°à¨•à¨® ਗà©à¨°à¨¾à¨® ਪੰਚਾਇਤ ਨੇ ਪਿੱਛਲੇ ਸਾਲ ਮਾਰਜਨ ਬਣਾਠਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਸਮਰਿੱਧੀ à¨à¨•à¨Ÿà¨¿à¨µà¨¿à¨Ÿà©€ ਗਰੂੱਪ ਨੇ ਵਿਕਰੀ ਆਮਦਨ ਵਿੱਚ ਰੂ 12,12,211,70 ਦਾ ਅਤੇ ਔਪਨ ਮਾਰਕੇਟ ਵਿੱਚ ਰੂ 2,55,361,60 ਦਾ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹੋਰ ਸਫਲ ਉੱਤਰਦਾਇ ਪਰਯਟਨ ਪà©à¨°à¨¾à¨œà©ˆà¨•à¨Ÿ ਨੇ ਕà©à¨®à¨°à¨•à¨® ਵਿੱਚ ਰੂ 2,28,000 ਦੀ ਆਮਦਨੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਆਮਦਨੀ ਦਾ 80% ਪà©à¨°à¨¾à¨œà©ˆà¨•à¨Ÿ ਵਿੱਚ ਹੀ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
h. ਬਹà©à¨¤ ਹੀ ਸੰਗਠਿੱਤ ਅਤੇ ਵਪਾਰਿਕ ਕਾਰਜਾਂ ਨੇ ਕà©à¨®à¨°à¨•à¨® ਵਿੱਚ ਉੱਤਰਦਾਇ ਪਰਯਟਨ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਿਲ ਕਰਵਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਰੂਪ ਤੋ ਸਥਿਰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।
ਉੱਤਰਦਾਇ ਪਰਯਟਨ ਪà©à¨°à¨¾à¨œà©ˆà¨•à¨Ÿ ਨੇ ਨਵੇਂ ਪਰਯਟਨ ਅਨà©à¨à¨µà¨¾à¨‚ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਰੂਪ ਤੋ ਸਕਾਰਾਤਮਕ 'ਹੋਸਟ-ਗੇਸਟ' ਸੰਬੰਧਾਂ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਤਰà©à¨¹à¨¹à¨¾à¨‚ ਆਰਟੀ ਨੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਆਰਥਿਕ, ਪਰਿਆਵਰਣਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਕ ਪà©à¨°à¨à¨¾à¨µà¨¾à¨‚ ਨੂੰ ਘੱਟਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਥਾਨਿਕ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਆਰਥਿਕ ਲਾਠਕਮਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੇਜਬਾਨ ਜਮਾਤ ਦੀ ਜੀਵਿਕਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਾਰਜ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸà©à¨§à¨¾à¨° ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਉੱਦਯੋਗ ਤੱਕ ਪਹà©à©°à¨š ਪà©à¨°à¨¦à¨¾à¨¨ ਕੀਤੀ ਹੈ।
i. ਕਮਾਈ ਗਈ ਆਮਦਨੀ
- ਮਈ 2009 ਤੱਕ ਸਮਰਿੱਧੀ ਸਮੂੰਹ ਦਾ ਕà©à©±à¨² ਵਪਾਰ ਰੂ 11,85,000 ਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
- ਮਈ 2009 ਤੱਕ ਹੋਰ ਛੋਟੇ ਪੈਮਾਨੇ ਦੇ ਉੱਦਯੋਗਾਂ (ਸਿੱਧੀ ਪੂਰਤੀ) ਦਾ ਵਪਾਰ ਰੂ। 2,05,000 ਰਿਹਾ ਹੈ।
|