ಪಂಬಾ

ಹಿಂದೂಗಳಿಗೆ, ಪಂಬಾ ನದಿಯು ಗಂಗೆಯಷ್ಟೇ ಪವಿತ್ರವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗೀರಥಿ ಎಂದು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಆರಾಧನಾ ಸ್ಥಳಗಳ ಮೂಲಕ ಹರಿಯುವ ಪಂಬ ತನ್ನ ಎರಡೂ ದಂಡೆಗಳಿಗೆ ಸಮೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಅದೃಷ್ಟವನ್ನು ತರುತ್ತದೆ. ಪಂಬಾ ನದಿಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ದಂತಕಥೆಗಳು ಶಬರಿಮಲೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಮಿ ಅಯ್ಯಪ್ಪನೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾಗಿ ಹೆಣೆದುಕೊಂಡಿವೆ.

ಪಂಬಾ, ಕಲ್ಲಾರ್ ಮತ್ತು ಅಳುತ ಎಂಬ ಮೂರು ನದಿಗಳ ಸಂಗಮವಾದ ತ್ರಿವೇಣಿಯಲ್ಲಿ ಪವಿತ್ರ ಸ್ನಾನ ನಡೆದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪಂದಳದ ರಾಜನು ಮಗುವನ್ನು ಮೊದಲು ಕಣ್ಣಿಟ್ಟಿದ್ದು ಪಂಬಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿ, ಆ ಮಗುವೇ ಬೆಳೆದು ಭಗವಾನ್ ಅಯ್ಯಪ್ಪನಾದನು. ಮರವ ಸೈನ್ಯದೊಂದಿಗಿನ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಮಡಿದ ಯೋಧರಿಗಾಗಿ ಭಗವಾನ್ ಅಯ್ಯಪ್ಪ ಇಲ್ಲಿ ತರ್ಪಣಂ ಅಥವಾ ಸತ್ತ ಆತ್ಮಗಳಿಗೆ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದನೆಂದು ದಂತಕಥೆಯಿದೆ.

ಕೇರಳದ ಮೂರನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ನದಿಯಾದ ಪಂಬಾ, ಶಬರಿಮಲೆಯ ಪುಲಚಿ ಬೆಟ್ಟಯಿಂದ ಹುಟ್ಟಿ ವೆಂಬನಾಡ್ ಹಿನ್ನೀರಿಗೆ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಆರನ್ಮುಳ ದೇವಸ್ಥಾನ ಸೇರಿದಂತೆ ಅದರ ದಡದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಆರಾಧನಾ ಸ್ಥಳಗಳಿವೆ. ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿ ಶಿಲಾಯುಗದ ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶೇಷಗಳು ಪತ್ತೆಯಾಗಿವೆ, ಇದು ಅವುಗಳ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಹತ್ವ ಮತ್ತು ಪಂಬಾ ನದಿ ತೀರದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಶ್ರೀಮಂತ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.