ਆੰਜਿਲੀ ਦੀ ਲੱਕੜ ਤੋ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਕੇਰਲ ਦਾ ਚੁੰਡਨ ਵੇਲਮ ਜਾਂ ਸਨੇਕ ਬੋਟ 24 ਤੋ 36 ਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਉੱਪਰੋ ਵੱਡੇ ਸਿਰੇ ਦੇ ਕਾਰਣ ਸੱਪ ਦੇ ਫੱਨ ਵਰਗੀ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਕੇਰਲ ਦੇ ਬੈਕਵਾਟਰ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਜਾਉਣ ਵਾਲੀ ਇਸ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕਿਸ਼ਤੀ ਵਿੱਚ ਚੱਪੂ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੇ 100 ਵਿਅਕਤੀ ਬੈਠ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੋ ਹੀ ਕਈ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਦੇਸੀ ਕਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਲਨ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਪਰਿਵਹਨ ਦੇ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੱਭ ਤੋ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਚੁੰਡਨ ਵੇਲਮ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਕਿਸ਼ਤੀ ਦੌੜ ਦੀ ਕਈ ਲੋਕ ਕਥਾਵਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆਂ ਹੋਇਆ ਹਨ। ਜਦੋ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਾਮੰਤਸ਼ਾਹੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਉਦੋ ਵਿਭਿੰਨ ਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਕੁਝ ਕਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵੀ ਹੁੰਦੀਆ ਸਨ, ਜਿਹਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਸਮੱਗਰੀ, ਕਪੜੇ ਅਤੇ ਭਾਂਡੇ, ਨੌਕਰ ਚਾਕਰਾਂ, ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਢੁਵਾਈ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਰੰਗਾਰੰਗ ਝਾਕੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਆਕਰਸ਼ਿੱਤ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਝਾਕਿਆਂ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਪਰੰਪਰਾ ਬਣ ਗਇਆ। ਹੁਣ ਆਧੁਨਿਕ ਕਿਸ਼ਤੀ ਦੌੜ ਹੀ ਇੱਕ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਅਵਸਰ ਹੈ ਜਦੋ ਇਹ ਕਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਵਰਤੋ ਵਿੱਚ ਲਿਆਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾ ਚੁੰਡਨ ਵੇਲਮ ਨੌਵੇ ਦਸ਼ਕ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਤੇ 200 ਲੋਕ ਬੈਠ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਜਦੋ ਯੁਰੋਪੀਨ੍ਸ ਕੇਰਲ ਆਏ ਸੀ, ਉਦੋ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਸਦੀ ਲੰਬਾਈ ਨੌਰਵੇ ਦੀ 'ਸਨੇਕ ਬੋਟ' ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੋਣ ਕਾਰਣ ਇਸ ਦਾ ਨਾਂ 'ਸਨੇਕ ਬੋਟ' ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਅੱਜ ਚੁੰਡਨ ਵੇਲਮ ਦੀ ਛੋਟੀ ਕ੍ਰਿਤਿਆਂ ਦਾ ਕੇਰਲ ਦੇ ਹਰ ਘਰ ਅਤੇ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤਿਆਂ ਦੀ ਦੁਕਾਨਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜ ਦੇ ਹੈੰਡੀਕਰਾਫਟ ਏੰਪੋਰੀਅਮ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਹਜਾਰਾਂ ਪੇੰਡੂਆਂ ਨੇ ਇਸਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪੇਸ਼ਾ ਬਣਾ ਲਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਭਾਰੀ ਮੰਗ ਦੁਨਿਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹੈ।
ਚੁੰਡਨ ਵੇਲਮ ਦੀ ਛੋਟੀ ਕ੍ਰਿਤਿਆਂ ਨੂੰ ਚੰਦਨ ਜਾਂ ਹਾਥੀ ਦੰਦ, ਪਿੱਤਲ ਦੇ ਬਟਨ ਅਜਿਹੀ ਸਜਾਵਟਾਂ ਨਾਲ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਮੋਮਬਤੀ, ਕਲਮ ਸਟੈਂਡ, ਚਾਬੀ ਹੋਲਡਰ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੋਧਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮੁੱਲ ਸੋ ਤੋ ਘੱਟ ਰੂਪਏ ਤੋ ਲੈ ਕੇ ਕੁਝ ਸੌਰੂਪਏ ਤੱਕ ਹੈ, ਜੋ ਅਕਾਰ, ਲੱਕੜ ਦੀ ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਸਜਾਵਟ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਫੈਂਸੀ ਸਟੋਰ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਮੋਲ ਭਾਵ ਵਾਲੀ ਕੀਮਤ ਤੇ ਖਰੀਦਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਦੁਕਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਮਾਨਕ ਮੁੱਲ ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹਨ।
ਇਸਨੂੰ ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ, ਕੇਰਲ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਸ੍ਕੇਟ ਹੋਟਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਕਲਚਰ ਸ਼ੋਪੀ ਦੀ ਦੁਕਾਨਾਂ ਤੋ ਖਰੀਦੋ।
ਯਾਦਗਾਰ ਵਸਤੂਆ ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ ਦੇ ਮਸ੍ਕੇਟ ਹੋਟਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਕਲਚਰ ਸ਼ੋਪੀ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਪਤਾ : ਕਲਚਰ ਸ਼ੋਪੀ, ਮਸ੍ਕੇਟ ਹੋਟਲ, ਤਿਰੂਵਨੰਤਪੁਰਮ – 695 033, ਕੇਰਲ।
ਈ - ਮੇਲ : info@cultureshoppe.com,
www.cultureshoppe.com
